حفاظت از تنوع زیستی دریایی در مناطق خارج از حوزۀ صلاحیت ملی

تنوع زیستی، منبع حیات بشر بر روی کرة زمین و مشتمل بر گیاهان و حیوانات و دیگر ارگانیسم‌هایی است که در آب، زمین و هوا زیست می‌کنند و با هم ارتباط دارند. اقیانوس‌ها دربردارندة بیشترین تنوع زیستی در سطح زمین هستند. در عین حال که پیشرفت فناوری فرصت‌های بیشتری را برای بهره‌برداری از منابع طبیعی اقیانوس‌ها فراهم می‌کند، تهدیدات تنوع زیستی نیز افزایش می‌یابد. این در حالی است که بخش اعظم اقیانوس‌ها در مناطق خارج از صلاحیت ملی، در معنی دریای آزاد و منطقۀ بستر بین‌المللی دریاها، قرار گرفته‌اند که تحت حاکمیت یا صلاحیت هیچ دولتی نیستند. به‌دلیل اهمیت تنوع زیستی دریایی در مناطق خارج از صلاحیت ملی و بهره‌برداری روزافزون از منابع آن، اهتمام جامعۀ جهانی دربارۀ حفاظت از تنوع زیستی این مناطق افزایش یافته است. خلأهای موجود در نظام حقوقی مناطق دریایی خارج از صلاحیت ملی، ضرورت اقدام مؤثر در حفاظت از محیط زیست دریایی در این مناطق را دوچندان می‌کند. در این مقاله سعی شده است تا نظم حقوقی کنونی تنوع زیستی دریایی در مناطق خارج از حوزة صلاحیت ملی و خلأهای آن واکاوی شده و انعقاد موافقت‌نامة اجرایی جدید طبق کنوانسیون حقوق دریاها در این خصوص ارزیابی شود.